Ngày 18/8/2025, Sở Nội vụ Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Công văn 2637/SNV-XDCQCTTN thông tin việc thực hiện kết thúc mô hình Đội Quản lý trật tự đô thị và Tổ Nhân dân tự quản, Tổ Dân cư.
Theo đó, để kịp tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, tạo sự đồng bộ, thống nhất trong công tác quản lý nhà nước trên địa bàn Thành phố khi tổ chức mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, Sở Nội vụ thông tin việc thực hiện các nội dung liên quan về kết thúc mô hình Đội Quản lý trật tự (khu vực I – Thành phố Hồ Chí Minh trước sắp xếp và khu vực II – tỉnh Bình Dương trước sắp xếp) và Tổ Nhân dân tự quản (khu vực II – tỉnh Bình Dương trước sắp xếp), Tổ Dân cư (khu vực III – tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước sắp xếp) đến Ủy ban nhân dân phường, xã, đặc khu.
Cụ thể, tại Công văn 2637/SNV-XDCQCTTN năm 2025 thì Sở Nội vụ Thành phố Hồ Chí Minh đã thông tin về kết thúc mô hình Tổ Nhân dân tự quản (khu vực II – tỉnh Bình Dương trước sắp xếp), Tổ Dân cư (khu vực III – tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước sắp xếp) với nội dung như sau:
(1) Thực trạng mô hình tự quản của cộng đồng dân cư tổ chức dưới 168 ĐVHC cấp xã
Căn cứ Nghị quyết 1685/NQ-UBTVQH15 năm 2025 về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của Thành phố Hồ Chí Minh năm 2025, trên cơ sở rà soát, cập nhật số liệu về mô hình tự quản của cộng đồng dân cư tổ chức dưới 168 đơn vị hành chính cấp xã, ghi nhận có 5.951 khu phố, ấp, khu dân cư, phân nhóm như sau:
– Khu vực I (Thành phố Hồ Chí Minh, trước khi sắp xếp, hợp nhất): 4.861 khu phố, ấp (trong đó 3.654 khu phố, 1.207 ấp);
– Khu vực II (tỉnh Bình Dương, trước khi sắp xếp, hợp nhất): 587 khu phố, ấp (trong đó: 347 khu phố, 240 ấp) và 5.679 Tổ Nhân dân tự quản;
– Khu vực III (tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, trước khi sắp xếp, hợp nhất): 503 khu phố, ấp (trong đó: 210 khu phổ, 09 khu dân cư 284 ấp) và 5.116 Tổ Dân cư.
(2) Về quy định pháp luật hướng dẫn tổ chức mô hình tự quản cộng đồng dân cư tổ chức dưới phường, xã, đặc khu
Căn cứ Thông tư 04/2012/TT-BNV (sửa đổi Thông tư 14/2018/TT-BNV và Thông tư 05/2022/TT-BNV) hướng dẫn tổ chức và hoạt động của thôn, tổ dân phố;
Tại Điều 2 Thông tư 04/2012/TT-BNV về thôn, tổ dân phố:
“1. Thôn, làng, ấp, bản, buôn, bon, phum, sóc,… (gọi chung là thôn); thôn được tổ chức ở xã; dưới xã là thôn.
2. Tổ dân phố, khu phố, khối phố, khóm, tiểu khu,… (gọi chung là tổ dân phố); tổ dân phố được tổ chức ở phường, thị trấn; dưới phường, thị trấn là tổ dân phố.
3. Thôn, tổ dân phố không phải là một cấp hành chính mà là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư có chung địa bàn cư trú trong một khu vực ở một xã, phường, thị trấn (xã, phường, thị trấn sau đây gọi chung là cấp xã); nơi thực hiện dân chủ trực tiếp và rộng rãi để phát huy các hình thức hoạt động tự quản, tổ chức nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ cấp trên giao”
Các nội dung có liên quan trong 03 thông tư của Bộ trưởng Bộ Nội vụ, các quy định pháp luật có liên quan, tổ chức mô hình tự quản cộng đồng dân cư tổ chức dưới phường, xã, đặc khu sử dụng các tên gọi tương ứng với đơn vị hành chính cấp xã: khu phố dưới phường, ấp dưới xã, khu dân cư dưới đặc khu, được tổ chức và hoạt động theo các Quyết định của Ủy ban nhân dân Thành phố (bao gồm văn bản của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (cũ), Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương (cũ), Ủy ban nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ).
Khu phố, ấp, khu dân cư được bố trí người hoạt động không chuyên trách ở khu phố, ấp, khu dân cư, người trực tiếp tham gia hoạt động ở khu phố, ấp, khu
dân cư; hỗ trợ kinh phí hoạt động, khoán quỹ phụ cấp hằng tháng theo quy định tại Nghị định số 33/2023/NĐ-CP ngày 10 tháng 6 năm 2023 của Chính phủ.
(3) Về kết thúc mô hình Tổ Nhân dân tự quản (khu vực II – tỉnh Bình Dương trước sắp xếp), Tổ Dân cư (khu vực III – tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước sắp xếp)
Thực hiện ý kiến của Thường trực Hội đồng nhân dân tại Thông báo 472/TB-VP năm 2025 và Công văn 19-CV/ĐU năm 2025:
“Thống nhất quan điểm về việc cần đảm bảo thực hiện thống nhất trên địa bàn Thành phố theo quy định dưới đơn vị hành chính cấp xã tổ chức mô hình tự quân của cộng đồng dân cư là khu phố, ấp, khu dân cư theo đơn vị hành chính là phường, xã hoặc đặc khu (như 102 phường, xã ở khu vực Thành phố Hồ Chí Minh trước sắp xếp) theo như báo cáo của Sở Nội vụ và đề xuất của Công an Thành phố. Tuy nhiên, cần phải có lộ trình, thời gian thực hiện cho phù hợp. Qua thảo luận cho thấy việc chấm dứt hoạt động của các Tổ Nhân dân tự quản, Tổ dân cư không thể thực hiện ngay trong tháng 7 hoặc tháng 8 năm 2025 như các chỉ đạo tại Văn bản số 380/UBND-VX”;
Căn cứ Nghị quyết 18-NQ/TW năm 2017 thì Thành phố Hồ Chí Minh (trước sắp xếp) thực hiện sắp xếp khu phố, ấp trên địa bàn Thành phố theo đúng quy định của Trung ương tại Nghị quyết 11/NQ-HĐND năm 2024 của Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (trước sắp xếp).
Trên cơ sở kết quả thực hiện sắp xếp khu phố, ấp trên địa bàn Thành phố tại Nghị quyết 11/NQ-HĐND năm 2024 đã tinh gọn bộ máy tổ chức từ 25.377 tổ chức (2.008 Khu phố, ấp và 23.369 Tổ Dân phố, Tổ Nhân dân) thành 4.861 Khu phố, ấp, giảm 20.516 tổ chức; tỉnh giản đội ngũ người hoạt động không chuyên trách tại khu phố, ấp, Tổ Dân phố, Tổ Nhân dân từ 64.293 người còn 43.749 người, giảm 20.544 người.
Tổ chức lại quy mô số hộ gia đình của khu phố theo đúng quy định khu phố từ 500 hộ và ấp từ 350 hộ tại Nghị định 33/2023/NĐ-CP. Xây dựng mô hình khu phố, ấp, khu dân cư là mô hình tự quản của cộng đồng dân cư tổ chức dưới phường, xã, đặc khu đảm bảo nguyên tắc tổ chức đúng theo quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn ghi nhận kết quả việc sắp xếp lại mô hình khu phố, ấp và kết thúc hoạt động của Tổ Dân phố, Tổ Nhân dân đã mang lại hiệu quả trong quá trình vận động Nhân dân tham gia các hoạt động tại cơ sở, nâng cao tính tự quản của cộng đồng dân cư đúng chủ trương lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền tại địa phương, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống chính trị Thành phố.
Do đó, mô hình 5.679 Tổ Nhân dân tự quản và 5.116 Tổ Dân cư tổ chức dưới khu phố, ấp, khu dân cư của các phường, xã, đặc khu (khu vực II, khu vực III của Thành phố Hồ Chí Minh) là chưa đảm bảo theo đúng hướng dẫn của Bộ Nội vụ quy định tại các Thông tư đã ban hành trong các năm 2012, 2018, 2022.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố tại cuộc họp báo cáo tình hình kinh tế – xã hội tháng 8, 8 tháng đầu năm 2025 (ngày 08 tháng 08 năm 2025) và qua rà soát việc sắp xếp, tổ chức lại mô hình Tổ Nhân dân tự quản, Tổ Dân cư được các phường, xã, đặc khu tại khu vực II, khu vực III triển khai theo Công văn 380/UBND-VX, Sở Nội vụ đã báo cáo Thường trực Hội đồng nhân dân Thành phố, Ủy ban nhân dân Thành phố về thực trạng hoạt động của mô hình tự quản của cộng đồng dân cư tổ chức dưới phường, xã, đặc khu của Thành phố Hồ Chí Minh tại Báo cáo số 2501/BC-SNV.
Tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố trình Đảng ủy Ủy ban nhân dân Thành phố báo cáo Ban Thường vụ Thành ủy xin chủ trương, định hướng của Ban Thường vụ Thành ủy về hoạt động khu phố, ấp, khu dân cư trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh tại Tờ trình 2196/TTr-SNV năm 2025. Tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố trình Hội đồng nhân dân quy định về chức danh, một số chế độ, chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở khu phố, ấp, khu dân cư, người trực tiếp tham gia hoạt động ở khu phố, ấp, khu dân cư và mức kinh phí hoạt động của khu phố, ấp, khu dân cư trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh tại Tờ trình 2451/TTr-SNV năm 2025 của Sở Nội vụ.
Về kết thúc mô hình Tổ Nhân dân tự quản (khu vực II – tỉnh Bình Dương trước sắp xếp), Tổ Dân cư (khu vực III – tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước sắp xếp), xin chủ trương của Ban Thường vụ Thành ủy về không tổ chức mô hình Tổ Nhân dân tự quản và Tổ Dân cư, kết thúc hoạt động của mô hình Tổ Nhân dân tự quản và Tổ Dân cư kể từ ngày 01 tháng 10 năm 2025. Đồng thời, Ban Thường vụ chấp thuận về chủ trương giao Đảng ủy Ủy ban nhân dân Thành phố lãnh đạo Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp tham mưu về công tác khen thưởng, hoạt động tri ân đối với cá nhân tham gia hoạt động Tổ Nhân dân tự quản và Tổ Dân cư phù hợp với thực tiễn của Thành phố Hồ Chí Minh; Chấp thuận về chủ trương giao Đảng ủy Ủy ban nhân dân Thành phố lãnh đạo Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp các cơ quan thuộc Đảng bộ các cơ quan đảng Thành phố hoàn thiện hồ sơ trình Nghị quyết của Hội đồng nhân dân Thành phố bãi bỏ các Nghị quyết về hỗ trợ kinh phí hoạt động đối với tổ nhân dân tự quản, tổ dân cư trong kỳ họp chuyên đề tháng 8 năm 2025 của hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh;
Đồng bộ và cùng thời điểm, Đảng ủy Ủy ban nhân dân Thành phố lãnh đạo Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo các cơ quan liên quan tham mưu Quyết định của Ủy ban nhân dân Thành phố bãi bỏ các Quyết định liên quan về quy chế tổ chức và hoạt động của mô hình Tổ Nhân dân tự quản và Tổ Dân cư cùng thời gian tương ứng Nghị quyết của Hội đồng nhân dân Thành phố.
Sở Nội vụ thông tin các nội dung liên quan về kết thúc mô hình Đội Quản lý trật tự (khu vực 1 – Thành phố Hồ Chí Minh trước sắp xếp và khu vực II – tỉnh Bình Dương trước sắp xếp) và Tổ Nhân dân tự quản (khu vực II – tỉnh Bình Dương trước sắp xếp), Tổ Dân cư (khu vực III – tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước sắp xếp) đến Ủy ban nhân dân phường, xã, đặc khu thực hiện đúng theo tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại Kết luận 137-KL/TW năm 2025 (đính kèm các nội dung có liên quan)
Xem thêm tại Công văn 2637/SNV-XDCQCTTN ban hành ngày 18/8/2025.
